Foto: Marieke Viergever
Laura Hoek: 'De koe is van ons allemaal'
Een jaar of vier geleden vond de kunstenares Laura Hoek dat er aan haar hoekwoning ( een voormalig winkelpand)vlak bij de hoofdingang van de veemarkthallen in 's Hertogenbosch wat moest veranderen.
'Er moest iets voor de ramen', herinnert ze zich. 'Wat was er logischer dan in deze buurt, met straten als de Kalverstraat, de Koestraat en Vaars iets met een koe te doen.' En zo toog Hoek (41 jaar nu) op een woensdag naar de markt, waar ze eigenlijk voor het eerst oog in oog kwam te staan met de runderen. Frontaal.
En zo kwamen de eerste schilderwerken met dat nog altijd karakteristieke beeld tot stand. Ze hangen er nog op de hoek van de Kalverstraat: portretten, als het ware ingelijst in de ramen.
'Als ik weer eens lekker wil schilderen dat zet in een nieuwe koe of stier op het doek. Bij voorkeur lekker groot', klinkt het enthousiast in het atelier, waar ook ander fraai werk prijkt. Maar de koeien: bloedrood, grijs-zwart, beige-rood, blauw-oker en in nog vele andere tinten, ze overheersen. En elk model is uniek, goed voor een eenmalig portret.
Lekker groot
Hoek mist haar modellen en de sfeer in de veemarkt zeer, maar ze maakt nu zo nu en dan een rondje langs de weilanden of door een stal. Ze blijft de koe adoreren. 'Niets ten nadele van bijvoorbeeld een paard', zegt ze, 'maar die is me eigenlijk een beetje te deftig. De koe is van ons allemaal, heeft iets van een natio naal symbool.'
Ze ervaart dat ze steeds meer 'grip' krijgt op de modellen en dus lijkt het haar tijd om te specialiseren. Nog meer koppen van stieren, of van lakenvelders bijvoorbeeld. En steeds maar weer 'lekker groot', met acryl op linnen, maar soms vanaf dat origineel ook in zeefdruk. Hoewel Laura Hoek zelf nog al is gecharmeerd op exposities in kleine ateliers, vindt haar werk ook flink aftrek bij expositieruimten in de grote steden.
En zo kijken de koeien van Hoek frontaal steeds vaker de stadswereld in.
Laura Hoek exposeert (met anderen) op vrijdag en op koopzondag 19 december in galerie 'Ietsmooisaandemuur', Schilderstraat 17a te Den Bosch, tel. 073-6132971 en tijdens Klub Koe op 29 december, wanneer Laura Hoek en Wim Habrakeneen zeefdrukcollage maken van een koeienschilderij: zie voorlokaties www.klub koe.nl.
Laura Hoek studeerde in 1987 af aan de Academie voor Beeldende Vorming te Tilburg. Na een aantal jaren met verschillende materialen te hebben gewerkt heeft ze zich toegelegd op het tekenen en schilderen.
“Zij schildert over ‘het leven van alledag’. Een onbesliste strijd tussen idealen en werkelijkheid. De werken zijn figuratief-realistisch geschilderd. Het samenbrengen van facetten van de werkelijkheid maakt de schilderijen intens emotioneel en daardoor bijzonder.” Brabants Dagblad, mei 1995.
“Hoek maakt opvallende tekeningen van hurkende vrouwen.
Zo krachtig als deze tot leven zijn gewekt, zo schuchter kijken zij de wereld in” Brabants Dagblad, januari 2002.
Vanuit haar belevingswereld schildert Laura Hoek over herkenbare gevoelens en situaties. Het gaat vaak om emoties en momenten waarvan we graag denken dat ze persoonseigen zijn, en daarmee uiterst individueel. Maar hoe individueel is dat gevoel en waar is de scheidslijn tussen jezelf en de ander? Hoek zoekt naar een gemeenschappelijke deler, een ‘collectief individualisme’.
In aansluiting op haar schilderwerk heeft ze een aantal installaties gemaakt, waarin ze haar lichaam als eenheid heeft gebruikt. Zoals er gerekend wordt in eenheden en manschappen heeft ze zichzelf als eenheid, als basisvorm gemaakt. Met deze grondvorm werd weer een nieuw beeld gemaakt. Deze beelden liggen aan de oorsprong van het ontwerp van een servies met tafelkleden: ‘ode aan het vlees’.
Door middel van herhaling van dezelfde lichaamsvormen verworden deze tot ornament. Een vleselijk decor voor de maaltijd is het gevolg.
Ook schildert zij al een aantal jaren koeienkoppen. Wat begonnen is als een uitstapje is een serieuze bezigheid geworden. In deze koeienportretten gaat zij omgekeerd te werk; vasthoudend aan een vast stramien, zoekt zij het individuele in het dier. Ook hier tast zij de grenzen af tussen dier en individu. In deze portretten maakt zij optimaal gebruik van de verschillende mogelijkheden van de verf, mede waardoor zij elke koe een eigen karakter weet te geven.
Spoorlijn spoort niet over hele linie
Kunstenaars blijven onvoorspelbare wezens. Hoe intrigerend een idee voor een expositie ook kan zijn, als samensteller heb je het niet altijd voor het zeggen. Dit ondervond Isidoor Wens, curator van kunstenaarsinitiatief Artots.
Door Mark van de Voort
Voor zijn nieuwste project 'Spoorlijn' gaf Isidoor Wens twaalf kunstenaars de opdracht om een kettingtekening te maken, waarbij iedere kunstenaar twee papierenvellen van drie bij anderhalve meter tot zijn beschikking kreeg. Wens legde de kunstenaars twee beperkingen op: alle tekeningen moesten uitzwart/wit tinten bestaan, en iedere kunstenaar moest inde tekening een open einde creëren waar de collega-kunstenaar dan weer op kon doorborduren.De eerste beperking vormde geen probleem, maar het scheppen van een rode draaddoor heel de collectieve tekening heen wilde zeker niet in alle gevallen lukken. Zo staat Jo Palonga’s symmetrische landschap van oplichtende hemellichamen lijnrecht tegenover de welvende vrouwenvormen van Esther Sluiter en Peter Linnartz' weelderige gewassen.
Zijspoor
Ook Henk Pietserse bracht zijn collegae op een stevig zijspoor door een duizelingwekkend en compact doolhof te tekenen,. dat compleet los te zien is van de belendende werken. Twee opgerolde papierenvellen fungeren als portaal tot dit labyrint. Soms slagen de kunstenaars erin hun stokpaardjes los te laten en staan ze verrassend genoeg op één lijn met collega-kunstenaars. Peter Linnartz' woekerende plantenwereld vloeit bijvoorbeeld moeiteloos over in Antonie Eikemans' stille onderzeese wereld vol wulpse anemonen en zwierige zeekomkommers. De vindingrijke projecties van Jacqueline Kostermans zijn voor Esther Sluiter weer aanleiding om in te haken op een patroon van vissenschubben.
Spoorlijn
Het meest geslaagd zijn de gecombineerde panelen van Laura Hoek, Natascha van der Linden en Michiel Jansen. Centraal staan Hoeks opvallende tekeningen van hurkende vrouwen. Zo krachtig als Hoek deze vrouwen op papier tot leven wekt, zo schuchter laat de kunstenares hen de wijde wereld inkijken Als reactie laat Van der Linden heel subtiel een tros vrouwenhaar overgaan in één van de armen, en plaatst Jansen bijna achteloos een plassende man tegen de hurkende vrouw. Deze kunstenaars bewijzen dat een artistieke symbiose wel degelijk tot de mogelijkhedenkan behoren. De geslaagde trajecten van deze eerste Spoorlijn hebben Isidoor Wens genoeg vertrouwen gegeven voor een vervolgproject later dit jaar.
Den Bosch voor een middagje ondergronds
Kunst en Kelders. Een leuke, maar hier en daar lastige combinatie, zo bleek afgelopen zaterdag bij de eerste Bossche KelderKunstroute van het Bosch Kelder Genootschap.
Door Theo van de Zande'
Waar is hier de kelder?'' Rechtdoor en dan linksaf. En weg is de bezoeker van de Carrousel aan de Karrenstraat.
Maar eenmaal beneden tussen de voorraad aan flessen Sambuca, Dropshots en Malibu heeft hij het snel gezien. Waar is die kunst nou? Terug boven staat kunstenares Laura Hoek rustig te wachten. Het was te krap daar beneden, dus ben ik maar hier aan het werk gegaan." En ze wijst op de verlichte dansvloer waar voor deze gelegenheid negen silhouetten van vrouwen verspreid liggen. Kunst en kelders, het blijkt een leuke, maar hier en daar ook lastige combinatie. Voor het eerste lustrum had het Bosch Kelder Genootschap zaterdagmiddag 21 kunstenaars van de stichting STOK uitgenodigd om te exposeren in verschillende kelders in de Bossche binnenstad. De Kelder Kunstroute zou zo meteen duidelijk maken hoe interessant Den Bosch ondergronds kan zijn. Met 600 bezoekers toont Flip Dries van het genootschap zich zaterdag uiterst tevreden. Het bleek maar weer eens dat er veel meer belangstellenden zijn voor de middeleeuwse kelders dan de dertig leden van zijn genootschap. De route levert in ieder gevalwonderlijke tafereeltjes op. Bezoekers van Indonesisch restaurant Poetri Solo in de Karrenstraat moeten zich eerst tussen afwasmachine, fornuis en koelkast doorwringen om bij een huishoudtrapje te komen dat naar de kelder leidt. Eenmaal beneden eist de middeleeuwse kelder zo'n beetje alle aandacht op, zodat de kunstwerken van Christiaan Toonen er maar een beetje bij hangen.,Ja je ziet heel duidelijk tweestromen bezoekers. De meesten komen óf voor de kunst óf voor de kelders". is ook Laura Hoek opgevallen. Wijnproeven In de kelder van Kruisstraat 15, waar wijnboetiek Le Robinet een complete proeverijheeft ingericht, komen vooral wijnkenners aan hun trekken.Want ook daar zijn de foto's van Ingrid van den Boogaard niet meer dan een aardige versiering.In Boekhandel Heinen zijn de rollen precies omgedraaid. De keramiek van Lidewij van de Berg staat er sfeervol uitgestald.maar de ruimte zelf is zo keurig gerestaureerd en ademt nergens meer de sfeer van een middeleeuws hol. Hoe dan ook, het lustrumvoor dit Bossche genootschapkan niet stuk want bij de start van de kelderroute werd het officiële rapport naar de mogelijkheden van Bossche kelders gepresenteerd. 'Nee, het genootschap zelf heeft niets met het rapport te maken. Maar wij hebben vijf jaar langwel de aandacht gevestigd op die prachtige ondergrondse ruimtes. Prachtig toch dat er nu serieus naar gekeken wordt", aldus een tevreden Dries.
door Ingeborg Riedstra
Bertha I tot V en Clara I en II zijn vanaf morgen in zeefdruk te bewonderen in Grafiekgalerie '1etsmooisaandemuur.nl' aan de Schilderstraat in Den Bosch. Het zijn de koeienportretten die de Bossche kunstenares Laura Hoek maakte. Hoek houdt van koeien. Iets wat niet vanzelfsprekend is voor een echte stadse. “Eigenlijk is het met toeval begonnen”, vertelt de Bossche kunstenares. Ik woon al jaren tegenover de Brabanthallen in een oude winkel met veel ramen. Daar wilde ik wat schilderijen voor hangen. De veemarkt die toen nog in de Brabanthallen werd gehouden, bracht me op het idee om een koe te schilderen. "Op de veemarkt en in weiden ontdekte Hoek dat iedere koe uniek is. “Ze hebben allemaal een heel eigen persoonlijkheid. Dat is vooral te zien aan hun ogen. Alle uitstraling zit in de kop. Daarom schilder ik ook portretten.” De expositie is te zien tot en met 7 januari in Grafiekgalerie 'iets moois aan de muur' aan de Schilderstraat 17a. Open op vrijdag, koopzondagen 12 en 19 december en op afspraak. www.laurahoek.nl
Wim Habraken en Laura Hoek uit Den Bosch presenteren nieuwe zeefdruktechnieken op een conferentie in Berlijn. De zeefdruk toont een frontaal geschilderde koeienkop. Kunstenares Laura Hoek loopt er mee naar buiten. Het volle zonlicht in de Bossche Schildersstraat valt erop. Langzaam veranderen de grijze kleuren in dieppaars. “Mooi hè, het is inkt die reageert op UV-stralen”, zegt ze. Ze pakt binnen een andere zeefdruk. Dezelfde koeienkop, maar andere kleuren. Ze loopt er weer mee naar buiten en komt terug. We gaan even het duistere toilet van Kurtface in. In het donker lichten de kleuren blauwachtig op. “Gedrukt met fosforinkten”, zegt Hoek. Wim Habraken, zeefdrukker en eigenaar van zeefdrukatelier Kurtface knikt.
“Het is een bijzonder experiment. In de grafische industrie zijn de inkten bekend. Je hebt speciale inkt voor krasloten, bijvoorbeeld. Maar in de kunstwereld worden ze volgens mij niet op die manier gebruikt. We hebben er de afgelopen periode druk mee geëxperimenteerd.”
Drukgangen
Op 'Impact', een tweejaarlijkse internationale conferentie voor grafische technieken van 5 tot 10 september in Berlijn en Poznan, presenteren de twee Bossche kunstenaars hun vinding. Ze geven een workshop en beantwoorden vragen over de toepassing.
Ze experimenteerden niet alleen met inkt die reageert op warmte of licht. maar ook met drukgangen en belichting. Habraken en Hoek werken al langer samen. Heel intensief werd de samenwerking toen er vanuit Holland Art Gallery (in de Bijenkorf) meer vraag kwam naar zeefdrukken van koeienkoppen. Wim Habraken hielp haar bij het zeefdrukken op linnen doeken. De samenwerking beviel zo goed dat ze onlangs ook voor Club Koe in Den Bosch samenwerkten. In de Brabanthallen maakten ze zeefdrukken op pannenkoeken. In het project 'Extreme Make Over' halen ze nu alles uit de kast. “We zien wel wat er uit komt”, zegt Habraken. “We willen een voorzet geven voor andere kunstenaars.Dat ze kunnen zien wat voor mogelijkheden er zijn.”
Habraken bezocht eerdere Impact- conferenties in Bristol, Helsinki en Kaapstad. Hij is nu vereerd met de uitnodiging om samen met Hoek een technische demonstratie te geven. “Op de conferentie worden altijd de nieuwste dingen gepresenteerd. Van Japanse houtdrukken tot nieuwe technieken.” Habraken (47) heeft in de Schilderstraat een zeefdrukwerkplaats en een grafiekgalerie. Hij geeft ook les op de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Laura Hoek (41) schildert en maakt installaties. Ze exposeert vanaf 10 september in Holland Art Gallery in Maastricht.
DEN BOSCH - 'Wederzijds, kunst in context' is de titel van een manifestatie die zich ophoudt in de driehoek filosofie, religie en beeldende kunst. "Het is een archeologisch onderzoek naar de verbeelding", zegt Oscar Schrover, met zijn broer Robbert initiatiefnemer van het project dat morgen van start gaat in het Kruithuis in Den Bosch. Tientallen kunstenaars, filosofen en theologen zullen komende weken van zich laten zien en horen.
''Wederzijds' draait om een expositie met kunstwerken van dertig kunstenaars. Daaromheen komen verschillende lezingen, discussieprogramma's, films en andere activiteiten. Het doel van de Schrover-broers is dat mensen zelf vragen gaan stellen en samen op zoek gaan naar antwoorden. Opmerkelijk is dat de manifestatie 25.000 euro heeft gekregen van de congregatie van de zusters van de Choorstraat. "De zusters steunen het evenement. Ze hebben geld omdat panden zijn verkocht en wilden niet alles in hulpprojecten stoppen", zegt Oscar Schrover.
Ook de gemeente Den Bosch betaalde eraan mee.
In negen maanden vergende voorbereidingstijd voerden Oscar en Robbert talloze gesprekken met kunstenaars, filosofen en theologen. Voor de kunst is het uitgangspunt dat kunstenaars met 'aandacht, concentratie en opmerkzaamheid' hun werk vervaardigen. De broers kozen de kunstenaars, maar de invulling lieten ze hen vrij. "We willen niet een vastomlijnd programma waarbinnen alles vast staat. We hebben gesproken met de kunstenaars, maar ze mogen zelf bepalen wat ze hier exposeren." Voor Oscar Schrover worden de kunstenaars en religieuzen teruggeworpen op hun eigen innerlijk. Met filosofen delen kunstenaars de verbeelding. Schrover wilde nu eens niet een losstaande expositie, maar een evenement dat op zoek gaat naar de verbindingslijnen van filosofie, religie en beeldende kunst.
Robert en Oscar Schrover zijn de samenstellers van Wederzijds in het Kruithuis in Den Bosch.
"Kunst wordt vaak gepresenteerd als sacraal. Maar er vindt geen gedachtenwisseling plaats." Hij zegt geïnteresseerd te zijn in de vraag in hoeverre de beeldende kunst de rol van de religie heeft overgenomen, zoals wel beweerd wordt. Vandaar ook dat er elk weekend in november en december lezingen en discussiebijeenkomsten zijn met als invalshoek filosofie en religie. Op die dagen gaat het over onderwerpen als zenmeditatie, de kunst van de leegte, het christelijke perspectief, joodse spiritualiteit en het humanisme.
Wetenschappers als Peter van Zilfhout, Rob van Gerwen en abt Ton Baeten werken er aan mee. Tijdens het slotweekend 13-14 december is er een afsluitend filosofische seminar. Ook film en poëzie maken onderdeel uit van ''Wederzijds'. Oscar Schrover beseft dat het geen eenvoudige kost is die hij voorzet. Maar zo constateert hij, de behoefte aan zingevingsvraagstukken is groeiende. Hij haalt de existentialistische filosoof Sören Kierkegaàrd aan die stelt dat er drie levensstadia zijn om te komen tot de kern van het menszijn. Die loopt van een esthetische naar een ethische ervaring en uiteindelijk naar een religieus stadium."
door Mark van de Voort
DEN BOSCH - Een metershoge, ijzeren Sint-Jan van computeronderdelen en alles over de keisnijding in de Hema-etalage.
De gekte slaat weer eens toe in Den Bosch. Een ware hoorn des overvloeds. Jeroen Bosch was al gewoon zijn doeken vol te proppen met krankzinnige symbolen en kolderieke terzijdes. Prachtige zoekplaatjes bestemd voor de pelgrimstocht tussen hemel en hel. Geheel in stijl van Bosch hebben het Stedelijk Overleg Kunstenaars en het Jeroen Bosch Centrum een overvolle kunstroute uitgestippeld door de Bossche binnenstad. Het publiek mag zich een weg banen langs dertig winkeletalages, het Kruithuis en het Jeroen Bosch Centrum, op zoek naar de nieuwste kunst geïnspireerd door Bosch. Ruim zestig kunstenaars zijn aan de slag gegaan onder leiding van organisator Theo op ten Berg en gastcuratoren van het CBK Den Bosch, Boschologie en kunstinitiatief bART.
De kunstwandelroute ‘Bespiegelingen: van Bosch naar Art’ is fiks. Een kleine drie uur ben je zoet om alles tot je te nemen. Rust- en eindpunt is de kleine expositie in het Jeroen Bosch Centrum. Hier pakt Gerard van Selst uit met één van zijn knotsgekke totempalen. Het publiek struikelt bijkans over het kitscherig keramiek en hopen kleding. Jammer dat het Jeroen Bosch Centrum maar een klein hoekje heeft gereserveerd. Juist deze ruimtelijke plek daagt uit om meer van dergelijke monumentale, in het oog springende installaties te presenteren.
Alle kamers van het Kruithuis zijn daarentegen ten volle benut. Alsof alle kunstenaars uit Den Bosch en omstreken hier hun ei kwijt moesten. Als vanzelf gaat je aandacht dan uit naar de meest buitenissige, Boschiaanse kunstwerken. Op het binnenpleintje staat een van de pronkstukken van de kunstroute: de Sint-Janskathedraal van Marie Lexmond en Kim Cornelius. Hun ‘Huis van Illustre Ik en Gij’ is opgebouwd uit een ijzeren kerkstellage volgehangen met tv’s, telefoons, harde schijven en printplaten. Een dergelijke losgeslagen gekte is ook terug te vinden bij Marlies Krijgsman wiens beeldengroepen op een losse wijze refereren aan Bosch maar ook Juan Muoz. Ook Theo op ten Berg’s ‘Schizophrenic critical stargate to Bosch’ staat bol van de psychedelische lol. Witte trechtermannen dansen op de lichten van een discobal en de muziek van Supersister. De kunstwerken in de winkeletalages van de Hinthamerstraat en de Markt zijn helaas niet zo buitensporig.
Wezens in Bosch' niemandsland, een schilderij van Marieke School, is te bewonderen in de etalage van kantoorvakhandel vanDijk en vanHees
Uitzonderingen zijn er, zoals Marion Smits bespiegelende ode aan de Zeven Hoofdzonden bij Multi-Vlaai, en Marije Stokkers’ bevreemdende kijkdoos bij Kuijs Fotografie. Laura Hoek en Marja Sterck krijgen van de Hema alle ruimte om hun visie op de keisnijding uit de doeken te doen. Van die uitspattingen had deze kunstroute er veel meer kunnen gebruiken.
Door Mark van de Voort
Klub Koe beleefde zaterdag haar tiende editie in de ‘koe-ste’ plek van Den Bosch, de Brabanthallen. Een jongeman wringt zich in alle bochten, steunt met zijn rug tegen het gebogen raam en maakt een wanhopige indruk. Geen ontsnappen mogelijk. ‘Inside the machine’ noemt kunstanares Ankie van der Heijden haar filminstallatie. Het werk is geprojecteerd op één van de ramen aan de buitenkant van de Brabanthallen. Als een voorbode voor wat komen gaat, ‘binnen in de machine’. Het Bossche kunstenaarsinitiatief Koe oftewel Kunsten Ontmoeten Elkaar houdt eens in de zoveel tijd een kunstmanifestatie waar alle disciplines onbekommerd naast elkaar staan geprogrammeerd. “Avonden met experimentele, kersverse acts, maar ook met makers die zich al bewezen hebben”, vertelt Katelijne Arts van Klub Koe.
Wie een energie tekort heeft, kan in de tot Koe(k)-studio omgebouwde keuken grasgroene en pimpelpaarse pannenkoeken verorberen. Een idee van kunstenaars Laura Hoek en Wim Habraken.
Klub Koe weet iedere keer met succes beslag te leggen op de meest markante plekken in de stad. Voor deze jubileumeditie heeft ze zichzelf overtroffen. De Koe-ploeg heeft een labyrint door het oudste gedeelte van de Brabanthallen aangelegd. Elektronische micromusic, kunstfilms, experimenteel theater en poëzielezingen, je komt het allemaal tegen. “We hebben het wel eens eerder zo groots aangepakt, zoals in de Waterstraat”, legt Arts uit. “We kregen hier ook alle ruimte”. Verscheidene acts staan meermalen geprogrammeerd, maar het is een heel gezoek.
Eén van de mooiste voorstellingen van de avond staat in de bedompte kelder van de kantine. De performancegroep Noon geeft daar een macabere freakshow. In aparte hokken halen drie jonge performers als dolle stieren allerlei capriolen uit. Het publiek gluurt stiekem over de rand, en laat zich meevoeren in dit ongrijpbare, maar fascinerende bewegingstheater. Toneel en theater blijkt zich sowieso goed te lenen voor deze aanpak. Het korte toneelstuk ‘De genestelde” van regisseuse Natasja d’Armagnac had que verhaal niet veel om het lijf, maar de oude Van Trierzaal werd prachtig gebruikt. Met de stoelen hoog gtegen de vensters, verschanst een sikkeneurige vrouw zich in haar huis. Bonkend tegen de ramen komt een frivole indringster ‘vrijheid blijheid’ verkondigen.
De Bossche schrijver Rob Kappen was gastprogrammeur. Voor hem is de avond een verademing. “Hier kun je naar hartelust experimenteren, en het mag ook gewoon mislukken. Maar in ieder geval krijg je de kans. Daarnaast is er ook veel professioneels te zien. Zo hield dichter Hanz Mirck een intieme lezing in de Van Lanschotzaal, en ontvouwde Jac. Splinter daar zijn plannen om het Nijmeegse Plein 44 in een park om te toveren. Wie de koude wilde trotseren, kon een poëtische wandeling rond de Brabanthallen maken met polderwachter Marcel Blekendaal. Aan de grote publieke belangstelling is te merken dat Klub Koe op eigen kracht een eigen publiek aan zich heeft weten te binden.
Dat is opmerkelijk, want het experimenteergehalte is hoog. Maar wie er zich helemaal aan overgeeft, beleeft een uitermate inspirerende avond.
Wonen en werken in Boschveld
Begin juni streek een groep Bossche kunstenaars neer in een leegstaande hal aan de Copernicuslaan. Een week lang was de hal de werkplaats van beeldend kunstenaars,theatermakers, fotograven, dansers, muzikanten en vormgevers. ‘De sfeer in de hal is geweldig.Iedereen is bezig. Dat werkt ontzettend stimulerend. Het geeft zoveel energie om hier metz’n allen aan het werk te zijn. Het lijkt wel alsof we weer op de kunstacademie zitten.’
Laura Hoek en Bart van Dongen zijn twee kunstenaars die wonen en werken in Boschveld. De wijk ligt hen na aan het hart. Daarom zetten ze zich actief in voor de leefbaarheid van hun wijk. Laura is voorzitter van het Bewonersvereniging Veemarktkwartier. ‘Ik bemoei me overal tegenaan’, zegt ze. Bart is lid van het Stedenbouwkundig Overleg. Als het aan hem ligt gaan ‘wonen en werken’ in Boschveld hand in hand. ‘Vanaf het eerste moment heb ik er in het overleg op gehamerd dat mensen hier niet alleen wonen, maar ook werken. Dat staat nu in ieder geval op de agenda’, meldt hij tevreden.
Deur wijd open
De Week van het Makershuis is voor beide kunstenaars een mooie gelegenheid om de contacten tussen wijkbewoners en kunstenaars te versterken. De hele week hebben de kunstenaars daarom de deur wijd open gehad. Een flink aantal wijkbewoners kwam een kijkje nemen. ‘Ik zie dit echt als een eerste aanzet’, zegt Laura. Ze heeft al eens eerder geprobeerd de link te leggen tussen bewoners en kunstenaars. Dat gebeurde in de tijd dat de renovatieplannen voor de wijk werden gemaakt. ‘Het was toen heel belangrijk om de buurtbewoners op een goede manier aan tafel te krijgen.’
Geen slaapwijk
Voor Bart is vooral belangrijk dat er in het nieuwe Boschveld ruimte is waar mensen kunnen werken. Het baart hem zorgen dat het pand aan het Paardskerkhof op de nominatie staat gesloopt te worden. Enkele kunstenaars hebben daar nu atelierruimte. ‘Dat maakt de buurt levendig. Slaapwijken zijn funest voor een stad. Dan is de stad ten dode opgeschreven’, zegt hij met gevoel voor drama. Hij fantaseert over een Makershuis aan het Paardskerkhof, met atelierruimte, een expositieruimte en een ontmoetingsplek voor de buurt. ‘Boschveld moet een wijk blijven waar bewoners trots op zijn.’ Laura Hoek en Bart van Dongen zijn twee kunstenaars die wonen en werken in Boschveld.
Door Raoul du Pré
DEN BOSCH Een meer dan levensgroot groen vrouwelijk wezen drijft door Den Bosch. Hoe ze vooruitkomt, is niet duidelijk. Blaasmuziek klinkt vanuit haar onderbuik, maar erg harmonieus is het niet. De instrumenten zijn verworden tot martelwerktuigen, de klanken bedoeld om het gehoor te pijnigen. Dit is de muzikantenhel die Jeroen Bosch verbeeldde in zijn befaamde schilderij Tuin der Lusten, een oord van verderf waar losbandigen gepijnigd worden met hun eigen zonden. Jheronimus Bosch komt eindeliik weer eens thuis in ziin geboortestad.
Vijf keer trekt de Jeroen Bosch Parade deze week over het water van de Binnendieze, dwars door de binnenstad. Het is een bonte, fascinerende vloot van absurde, vervreemdende vaartuigen die zichzelf peddelend en gondelend voortbewegen. Gemotoriseerde ondersteuning is verboden en ook elektrisch versterkte muziek komt er niet aan te pas: de Bosch Parade waadt voorbij in stilte. Slechts af en toe klinkt vanaf een vlot een trommel, een hoorn of een vrouwenkoor' Het is de première van een kunstzinnige optocht die jaarlijks terugkeert in de aanloop naar 2016. Dan is het 500 iaar geleden dat Jheronimus stierf: Den Bosch' beroemdste zoon - roepnaam Jeroen. De stad maakt er een tien jaar durend evenement van gedreven door het vaste voornemen om zichzelf nu eens en voor altijd wereldwijd te profileren als de stad van Nederlands' belangrijkste middeleeuwse schilder. Een grote overzichtstentoonstellling van zijn schilderijen in het Noord-Brabants museum moet in 2016 het hoogtepunt worden.
Maar tot die tijd is er nog veelwerk aan de winkel, om te beginnen onder de Bosschenaren zelf. Want Bosch is nog altijd geen Rembrandt of Van Gogh. Zelfs zijn eigen stadgenoten denken bij zijn naam nog veel te vaak vooral aan het geliiknamige plaatselijke ziekenhuis of de middelbare school.
Vandaar ook dat de gemeenteraad het stadsbestuur heeft opgedragen bij alle Bosch-festiviteiten de eigen inwoners vooral niet te vergeten. Het Bosch-openluchtdiner, voor honderden Bosschenaren uit alle wijken, was vorige maand een eerste aanzet. De parade is de volgende stap. De Bosch-boten trekken nog niet bij voorbaat horden belangstellenden naar de kades, maar eenmaal op weg houden de Bosschenaren alsnos massaal halt. De stilte op het water wordt met stilte ontvangen aan de waterkant. En met verwondering: geheel in de geest van de grote duvelmakere zelf hebben de meeste deelnemende kunstenaars hun boten opgetuigd met satirische voorstellingen die niet in één oogopslag te doorgronden zijn. Waar varen die muzikanten in hun doodskisten naar toe? Wat moeten we denken van die enorme drijvende boomstronk? Wat doet die zingende dompteur met die honden op de Zit-en-StaBoot? De organisatie deelt gelukkig boekies uit met verklarende teksten. Langs de hele route lezen ouders hun kinderen voor. En elkaar. Een veelbelovende traditie lijkt zowaar geboren: de stad neemt in één keer een teug Jeroen Bosch tot zich zoals al jaren niet meer vertoond. En het glas is nog niet leeg: woensdag, vrijdag en zondagvaart de Bosch Parade weer uit.
door Mieske van Eck
Een bonte stoet zwoegers, zondaars en kunstenaars zwalkte gisteren over de Binnendieze. De Bosch Parade is begonnen. De oude Jeroen maakt heel wat los.
Een piepklein bootje - zou het echt van papier zijn? - gaat aan het hoofd van de stoet van 26 vaartuigen, die de Bosch Parade vormen. Het is veel kleiner dan de naam van de meewerkende Modelbotenclub Titanic doet vermoeden. Een ramp lijkt nabij als de punt van het ogenschijnliik gevouwen bootje zich in de kade boort. Gelukkig is het geen ijsberg en even later zwalkt het vaartuigje van Ellen Seegers en Arno Tummers parmantig verder over het voormalige binnenstadsriool om zijn commentaar op de vermarkting van Jeroen Bosch de stad in te slingeren. Mooi dat de waarheid voorop gaat in de stoet, die de opmaat moet vormen naar het Jeroen Boschjaar in 2016. Dat Jeroen Bosch (ca. 1550-1616) ondanks alle misbruik van zijn naam en erfgoed een bron van inspiratie blijft voor kunstenaars bleek tijdens de fantasierijke parade met van alles dat drijven kan en iets vertelt over het erfgoed van de Bossche schilder. Omdat was afgezien van elk motorgeluid werd het vooral ook een serene en mysterieuze optocht die over het water deinde, met dank aan de vele in kikvorspak gehulde, duwers en trekkers. Soms is kunst echt wel topsport.
Soms was er muziek van zangers, saxofoons, trommels of fanfare. Geluiden die zich prachtig voortplanten over het water. Zo smelten beeld, muziek en theater prachtig samen. Geheel naar de geest van Jeroen Bosch was het vermaan tegen zonden als wellust, Iedigheid en hebzucht niet van de lucht. Maar er was ook genoeg drijvende absurditeit, zoals ook het werk van Bosch zich niet altijd even gemakkelijke laat duiden. De vaartuigen zijn soms hallucinerend en theatraal. Vooral de muziek geeft een bijzondere sfeer aan het geheel. Wat van ver af een uitnodigend uitgestrekt vrouwenlichaam leek, bleek bij nadering een bol met een paar stenen kruiken. Soms waren de beelden sprookjesachtig soms grimmig en hard, net als bij Bosch.
De meeste kunstwerken speelden op een of andere manier met de waarneming van de toeschouwer. Dat maakt de-Bosch parade tot een belevenis, die het wachten waard is. De optocht duurde ongeveer een uur langer dan de bedoeling was. Waarschijnlijk kwam dat door het eerste bootje, maar andere vaartuigen hadden soms ook moeite met het voortbewegen. Het zou mooi zijn als de Bosch parade ook na het Jeroen Boschjaar een traditie zou blijven.
door Henri van der Steen
Vrijwilligerswerk? Je kunt een bootje duwen of portier spelen. Of je verkleden als veile non en zuchtend zingen over tuinen vol lust. Vrijwilligers heb je in alle soorten, ook bij de eerste editie van de Bosch Parade, een kunstzinnige boottocht over de Binnendieze in de geest van Jheronimus Bosch.
Gisteravond was de derde, zeer geslaagde avond: lekker weer, duizenden mensen op de bruggen en langs het water. Een stuk of 150 vrijwilligers maakten mogelijk wat een stuk of 30 kunstenaars hadden bedacht. Moeilijk om zo veel liefdewerkers te vinden? Nee hoor. Uitvoerend producent Stephan Grilis: "Als je eenmaal een groepje van tien hebt, komt de rest vanzelf." Flip Reid vond het een geweldige ervaring. Hij was als volontair aangesteld een rubberbootje met saxofonisten door het water te trekken. Of te duwen. Reid stelde hijgend vast dat het water hoger stond dan zondag. Leo Valentijn, de Neptunus van de Binnendieze, knikte. "De Vrienden hebben meer water nodig, omdat hun boten anders met de motor op de grond komen." Reid was er lekker mee. "Ik ben maar een klein menneke, ik kon de grond nauwelijks voelen." Hij moest hele delen zwemmend duwen.
Hein van den Heuvel trok het kunstwerk van Laura Hoek, die deze avond zelf op haar 'Lotgevallen' plaatsnam om er mede de vaart in te houden. "Dat wetsuit doet het 'm. Je kunt niet zonder, we mochten trouwens ook niet zonder. Vrijdag tijdens de generale zijn er mensen onderkoeld geraakt. Het water is nu een graadje of veertien. Kijk daar (wijst naar een jongen van de reddingsbrigade, red.), die handen, hartstikke wit!" . Wat een ontspannen bijdrage aan een vrolijke vaartocht moet lijken, is toch vaak hard werken. Jochem van Rijsingen (18) had het ook zwaar; hij werd geacht op een steeds hellend vlak te dansen, of beter: "Ik moet mijn lust richten op twee eierstokken. Dat had ik nog nooit gedaan. Maar het spelen met dat kapseizende vlak was ook leuk."
Dirk Ruiter (17) kreeg de dolle avond vanuit de coulissen mee. "Ik heb al een avond boekjes uitgedeeld en een keer gezwommen, vanavond sta ik op deze plaats als portier. Nu had ik wel willen zwemmen." Maar het is lekker betaald, een beetje de portier uithangen, 25 euro voor een avondje. Sommigen krijgen een bonus, zoals de dames van het koor De Sirenen, die op 'De Nonnenboot' zuchten en zingen, voorzien van veile lippen en gehuld in een gewaad waar achterop de mooist denkbare billen zijn geschilderd. Ze maken er mooie sier mee, de koormeisjes. Zo leuk kan vrijwilligerswerk ook zijn.
CBK toonzaalprijs 2010 uitgereikt
Op verzoek van Muziekcentrum De Toonzaal en in samenwerking met het CBK werden vier vooraanstaande Bossche kunstenaars gevraagd om vier muziekgenres (klassiek, jazz, hedendaags en wereldmuziek) vorm te geven in een kunstwerk. Het gaat om de volgende kunstenaars: Frits Peeters, Jolande van Lith, Laura Hoek en Marianne van Heeswijk. Tijdens het begin van het seizoen 2009-2010 werd een expositie geopend van de werken. Gedurende het hele seizoen kon het publiek genieten van de kunstwerken en kon men via de site stemmen. Op basis van de publieksstemming en het oordeel van de jury werd onlangs de winnaar bekend gemaakt: Laura Hoek.
"De CBK-Toonzaalprijs is ingesteld ter stimulering van actieve samenwerking tussen verschillende kunstdisciplines", vertelt Ruud van Eeten, Artistiek & Zakelijk Directeur van De Toonzaal. Waarom de samenwerking met het CBK? "Het CBK is het centrum met de kennis van het werkveld van professionele kunstenaars in de regio 's-Hertogenbosch. Daarmee is het een ideale partner om de kennis te delen en gezamenlijk dit project te dragen. De vier kunstenaars hebben verschillend en op geheel eigen wijze de muziekstromingen van de Toonzaal verbeeld. Het werk van Jolande van Lith is misschien wel het meest raadselachtige van de vier kunstwerken. Zij heeft de actuele muziek met een ver geabstraheerde foto prachtig verbeeld. Marianne van Heeswijk heeft de klassieke muziek in de vorm van platenhoezen letterlijk en figuurlijk als ondergrond gebruikt. Haar werk is geraffineerd en humoristisch tegelijkertijd. Laura Hoek heeft de muziek 'life' in haar werk gebruikt. De animatie op basis van jazz muziek bezorgt de toeschouwer een intieme en spannende ervaring."
Intimiteit
"Prits Peters heeft het schilderen en de collagetechniek gebruikt om een optocht aan klanken en beweging te suggereren. Het werk is vibrerend en sluit aan bij de sfeer die wereldmuziek kan oproepen. Omdat het werk zo verschilt van materiaal, uitstraling en inhoud was het niet eenvoudig een winnaar aan te wijzen. Toch waren we uiteindelijk unaniem in ons eindoordeel. We hebben gekozen voor het werk van Laura Hoek. Dit omdat zij op voortreffelijke wijze muziek tot leven heeft gebracht. De combinatie van beelden, bewegende tekeningen geïnspireerd door de muziek van Jeroen Domernik beoordeelt de jury als heel bijzonder en is prachtig uitgevoerd. De animaties roepen een sfeer op van intimiteit en verbinding. De toeschouwer die het werk goed bekijkt, komt in een klein ander wereldje terecht waar kleur, lijn en toon elkaar vloeiend afwisselen."
DEN BOSCH De verrassende keramieke objecten van Marianne van Heeswijk, het tedere fotowerk van Marja Sterck en de soms dramatische tekeningen van Laura Hoek. Samen vormen zij Brabantse Schatten, een expositie op twee locaties vanaf zaterdag te bezoeken tot 26 april. Deels bij Jan de Raad Interiordesign in de Postelstraat, deels bij The Arts in de Orthenstraat.
Al hebben de drie Bossche kunstenaars een duidelijk eigen signatuur, hun werk combineert bijzonder goed. "Het begon met een gebroken antieke schaal die ik cadeau kreeg", vertelt Van Heeswijk, die scherven van velerlei oorsprong in haar werk tot leven wekt. "Het was zo mooi en compleet. Dus heb ik het hersteld en met mijn eigen inbreng aangevuld. Toen kwam Jan de Raad met een gebroken 18e eeuws beeldje en een bord. Marja wilde mijn objecten in haar foto's verwerken. Zo kwam het oude en het nieuwe bij elkaar."
Hoek liet zich inspireren door de antieke voorwerpen in de zaak van De Raad. "Dat alles een geschiedenis heeft en dat daarin veel verandert, fascineerde me." Dat leverde veel nieuw werk op dat ze nu laat zien.
Sterck heeft de herstelde schaal geportretteerd achter het hoofd van een model. Ook het bord van Van Heeswijk heeft zij zo verwerkt. "Ik fotografeer in de directe omgeving. Aan de portretten voeg ik later iets toe. Ik prik er gaatjes in zodat er licht doorheen komt bijvoorbeeld." Van een serie foto's maakte ze een collage en ze gebruikte antiek kant voor fotogrammen. Het drietal exposeerde al eerder samen.
Van Hoek hangt nu haar eerste vrije ruimtelijke werk dat bestendig is bij The Arts. De wandkleden is een nieuwe richting voor Van Heeswijk. Zij bewerkte eerst oude schilderijen op haar eigen wijze om er vervolgens wandtapijten van te laten weven. En voor antieke bustes van belangrijke personen maakte ze ambtsketen waarin bierflesdopjes zijn verwerkt.
door Mary van Erp
Door Mark van de Voort ( Brabants Dagblad) DEN BOSCH - Mythes ontrafelen of gloednieuwe epische verhalen creëren. Kunstenaars laten hun fantasie op hol slaan en ontsluiten daarmee een mystiek paradijs. Een beeldenrijk dat niet altijd even makkelijk toegankelijk is maar je wel over het levensraadsel na laat denken.
'@Paradisum' heet de expositie met werk van enkele Bossche en Venlose kunstenaars in de Kunsthal Boschveld (t/m 23 maart ). Alweer de vijfde expositie in deze zes maanden geleden geopende expositieplek aan de Paardskerkhofweg 14 in Den Bosch , die in het gat springt dat het verdwenen CBK achterliet. Dus veel talent uit de regio, maar wel in landelijk perspectief. Laura Hoek uit Den Bosch springt eruit. Grote tekeningen en pastelwerken waarin de natuurelementen vrij spel hebben. Mystiek werk maar gezet in aardse tonen en krachtige begrijpbare beelden. In 'Lam '.houdt de in duisternis gehulde kunstenares zelf èen lam omhoog dat als lichtend baken alles in een hemelse gloed zet. Hoek tekent virtuoos met grote zwierige gebaren en als kijker laat je je helemaal meeslepen. In werken als 'Icarus', 'Opwaarts' en 'Wind' zien wede mens in gevecht met de mythische elementen, opgeslokt door de lucht, kopje onder in het water of verstrengeld in het eigen haar. ..Lichamelijkheid en vrouwelijkheid keren altijd terug. Niet alleen de strijd met de natuur maar ook met de maatschappij. Hoe hou je je als mens staande?'", Vertelt Hoek over haar werken.
DEN BOSCH - Mythes ontrafelen of gloednieuwe epische verhálen creëren. Kunstenaars laten hun fantasie op hol slaan en ontsluiten daarmee een mystiek paradijs. Een beeldenrijk dat niet altijd even makkelijk toegankelijk is maar je wel over het levensraadsel na laat denken.
'@Paradisum' heet de expositie met werk van enkele Bossche en Venlose kunstenaars in de Kunsthal Boschveld (t/m 23 maart ). Alweer de vijfde expositie in deze zes maanden geleden geopende expositieplek aan de Paardskerkhofweg 14 in Den Bosch , die in het gat springt dat het verdwenen CBK achterliet. Dus veel talent uit de regio, maar wel in landelijk perspectief. Laura Hoek uit Den Bosch springt eruit. Grote tekeningen en pastelwerken waarin de natuurelementen vrij spel hebben. Mystiek werk maar gezet in aardse tonen en krachtige begrijpbare beelden. In 'Lam '.houdt de in duisternis gehulde kunstenares zelf èen lam omhoog dat als lichtend baken alles in een hemelse gloed zet. Hoek tekent virtuoos met grote zwierige gebaren en als kijker laat je je helemaal meeslepen. In werken als 'Icarus', 'Opwaarts' en 'Wind' zien wede mens in gevecht met de mythische elementen, opgeslokt door de lucht, kopje onder in het water of verstrengeld in het eigen haar. ..Lichamelijkheid en vrouwelijkheid keren altijd terug. Niet alleen de strijd met de natuur maar ook met de maatschappij. Hoe hou je je als mens staande?'", Vertelt Hoek over haar werken.
Veel talent uit de regio, maar wel in landelijk perspectief. Laura Hoek uit Den Bosch springt eruit
Laura Hoek
Personalia, Persberichten. Draai telefoon voor betere ervaring.